فلسفه شب یلدا در فرهنگ ایرانی از کجا سرچشمه می گیرد؟
شب یلدا یک جشن قدیمی ایرانی است که از گذشته تاکنون برگزار می‌شود و با نام طولانی‌ترین و تاریک‌ترین شب سال شناخته می‌شود.
خبرداغ:سوال بی شرمانه مجری از سارا و نیکا فرقانی در لایو جنجالی شد+فیلم
یلدا در واقع یک جشن انقلاب زمستانی می‌باشد. اگر از نظر تقویمی بخواهیم بیان کنیم، در تقویم میلادی شب ۲۰/۲۱ دسامبر یلداست و در تقویم ایرانی شب آخرین روز آذر ماه این جشن برگزار می‌گردد.
سنت ها و آداب و رسوم شب یلدا
در شب یلدا معمولاً خانواده‌ها در منزل بزرگتر فامیل دور هم جمع می‌شوند و تا نیمه شب در کنار هم وقت می‌گذرانند و اشعار حافظ می‌خوانند. همچنین خیلی از افراد به فال حافظ گرفتن در این شب اعتقاد دارند و آن را خوش یمن می‌دانند. بزرگترها نیز با تعریف کردن خاطرات خود و داستان‌ها کوچکترها را سرگرم می‌کنند.
معمولاً مردم آجیل و میوه به ویژه انار و هندوانه در این شب تهیه می‌کنند. رنگ قرمز این میوه‌ها به عنوان نماد درخشش زندگی است. اکثر خانواده‌ها همه خوردنی‌ها را روی یک کرسی قرار می‌دهند که افراد دور آن می‌نشینند.
در بعضی از مناطق ایران رسم است که به دلیل اسم شب چله، چهل نوع خوراکی باید سرو گردد. در گذشته قبل از اینکه برق در همه خانه‌ها وصل باشد، یکی از سنت‌ها استفاده از شمع برای روشنایی بود که امروزه دیگر این سنت رواج ندارد.
یکی دیگر از رسوم این شب اهدای میوه‌های خشک و خشکبار که در تور پیچیده شده به دوستان و همسایه‌ها می‌باشد.
فلسفه هندوانه خوردن در شب یلدا
از رسوم قدیمی که هنوز در جنوب خراسان انجام می‌شود، پخت شیرینی کاف است. از رسوم دیگر شب چله که مخصوص نامزدهاست، مردان هفت نوع میوه با هدایای دیگر برای همسرشان می‌فرستند. بسیاری از دختران نیز در جواب این لطف برای نامزدشان هدیه می‌فرستند.
جالب است بدانید یکسری خرافات درباره مصرف هر کدام از این مواد خوراکی وجود دارد که به بعضی از آنها در اینجا اشاره می‌کنیم :
مثلا افرادی که در شب چله هندوانه مصرف کنند، از بدنشان در برابر گرمای شدید تابستان و بیماری های تولید شده توسط بوی بد به خوبی محافظت می‌شود.
در شهر خراسان بر این باورند که مصرف هویج، گلابی، زیتون سبز و انار باعث محافظت از گزش مضر حشرات به خصوص عقرب می‌گردد. مصرف سیر باعث دوری از دردهای مفصلی می‌شود. در سال ۲۰۰۸ به طور رسمی شب یلدا در فهرست گنجینه‌های ملی ایران ثبت گردید.
تاریخچه شکل گیری شب یلدا
در سنت زرتشت، طولانی‌ترین و تاریک ترین شب سال را یک روز ناخوشایند می‌دانستند، و روش‌هایی که امروزه هم در این شب انجام می‌شود، در اصل برای دور شدن از این ناخوشایندی و بلایا بود. در آن موقع تصور می‌شد که نیروهای شیطانی در این شب طولانی به اوج می‌رسند.
به همین دلیل به مردم سفارش می‌کردند که بیشتر شب را بیدار نمانند، تا ناخوشی به سراغ آنها نیاید. مردم نیز دور هم جمع می‌شدند و آخرین میوه‌های تابستان خود را با هم می‌خوردند و اینگونه خود را سرگرم می‌کردند تا از بدبختی دور شوند.
اگرچه امروزه اهمیت مذهبی شب یلدا از بین رفته اما در فرهنگ ایرانی سنت شب زنده داری جشن و دورهمی آن و بسیاری از رسوم دیگر شب یلدا هنوز هم پابرجاست.
شب چله
کلمه یلدا به زبان سریانی است و معنای آن یعنی تولد، زادروز و میلاد جدید. هنوز اینکه اولین بار جشن یلدا در کدام منطقه ایران برگزار شد، اطلاعات زیادی در دست نداریم.
اما برخی اعتقاد دارند که حدوداً ۳۰۰ سال بعد از اینکه رومیان به دین مسیحیت روی آوردند، به دلیل اینکه نسبت به تولد حضرت عیسی اطلاعات زیادی نداشتند کلیساها، میلاد مهر را به عنوان میلاد مسیح قرار دادند و آن روز را یلدا نامیده و جشن می‌گرفتند.
شب چله یا همان یلدا که تاریخچه ۷۰۰۰ هزار ساله دارد را دقیقاً، اولین شب زمستان که براساس واقعیت طولانی‌ترین شب سال نیز هست آریایی‌ها جشن می‌گیرند که به همان آیین مهر رومیان تا حدودی مربوط است.
در میان اخبار
- عکس جذاب و چشم رنگی همسر معین | عکس عاشقانه معین و زن دومش
- عکس دیده نشده و پرحاشیه از رونالدو و جوجینا | جورجینا مثل بچه در بغل رونالو دردسر شد
- روش جادویی برای پاک کردن لکه گردو از روی دست | 6 روش برای از بین بردن لکه گردو از روی دست
- اعطای وام 300 میلیونی با کارمزد 4 درصد بانک رفاه به یارانه بگیران | شرایط دریافت وام قرض الحسنه چیست؟
- اولین عکس از تروریست دستگیر شده در حادثه تروریستی حرم شاهچراغ + عکس
خبرداغ:آزار بی شرمانه دختر نوجوان در کوچه های خلوت اصفهان+فیلم16+
اولین جشن شب یلدا چه زمانی بوده است؟
اولین روزی که جشن شب چله را در ایران به طور رسمی معرفی کردند و درتقویم یادداشت کردند در زمان داریوش یکم می‌باشد و آن روز در تقویم‌های رسمی مصر و بابل نیز ثبت شده است.
ایرانیان باستان نیز می‌گفتند که یلدا شب میلاد مهر و دوستی و محبت است. ایرانیان در زمان قدیم اعتقاد داشتند که خورشید در این شب شکست ناپذیر می‌شود.
آریایی‌ها با دیدن اینکه برخی روزها طولانی و برخی شب‌ها از روزها طولانی‌تر است در شب یلدا فکر می‌کردند که روز به معنای محبت و روشنی در حال مقابله و جنگ با شب و اهریمن است.
به همین دلیل طولانی‌ترین شب سال را به عنوان شب چله جشن می‌گرفتند و می‌گفتند که در این شب پس از جدال طولانی خورشید با اهریمن، خورشید و مهر پیروز می‌شود.
سفره شب چله چیست؟
این سفره میزد نام دارد و در آن خوراکی‌های گوناگونی قرار می‌دهند. همانطور که هر رسمی در طول زمان و تاریخ دستخوش تغییر می‌شود رسومات شب یلدا نیز به مرور زمان تغییر پیدا کرده است.
در این سفره شمع، آجیل و خشکبار، میوه‌های تر و خشک، شیرینی و.... قرار می‌دهند. از میوه‌ها می‌توانیم به هندوانه و انار اشاره کنیم، که به دلیل رنگ قرمزی که دارند به عنوان نماینده خورشید شناخته می‌شوند.
علت استفاده از آجیل و خشکبار نیز به این علت است که دانه‌ها نماد برکت می‌باشند. از دیگر رسومات شب چله می‌توانیم به روشن کردن آتش یا شمع و داستان گویی مثل حافظ و شاهنامه خواندن اشاره کنیم.
شب یلدا سنت قدیمی ایرانیان امسال شرایط متفاوتی را نسبت به به سال‌های گذشته تجربه می کند که تحت تاثیر ویروس منحوس کرونا می تواند در شیوع این بیماری تعیین کننده باشد این شب، می تواند تاریکی خود را به روزهای آینده تسری یا صبح روشنی را نوید دهد، چون رعایت فاصله اجتماعی مردم سرنوشت ساز است.
یلدای متفاوت به دلیل کرونا
ورود ویروس منحوس کرونا به کشور از ۱۰ ماه گذشته بسیاری از ارتباطات اجتماعی، فرهنگی و خانوادگی را دگرگون و سبک زندگی جدیدی را تحمیل کرده و بر این اساس افرادی که ملاحظات جدید کرونایی را رعایت نمی کنند، داغ عزیران خود را به چشم می بینند؛ شب یلدا نیز از جمله ایامی است که اگر توصیه ها رعایت نشود مصیبت و روزهای سیاهی را برای آینده رقم می زند.
گر چه شب های یلدا لحظات خاطره، شادی، همنشینی و گفت و شنودهای نشاط انگیز را رقم می زند، اما باید امسال این سنت قدیمی برای شب زنده داری و شب نشینی با نزدیکان و بزرگان خانواده را به خاطر آنها و به خاطر سلامت خودمان تعطیل کنیم تا خدای نکرده حسرت دیدار پدرها و مادرها و مادربزرگ ها و پدربزرگ ها برای سال های آینده در دلمان نماند و خاطرات آنها در قاب عکس مان ماندگار و یادگار نشود.
بر اساس آمار وزارت بهداشت و درمان، بیش از ۵۵ درصد ابتلا به بیماری کرونا براثر دورهمی های خانوادگی اتفاق می افتد و آن طور که تجربه ماه های گذشته از تجمعات مختلف نشان می دهد، اگر هوای میهمانی خانوادگی شب یلدا به سرمان بزند، آثار تلخ آن برای همیشه در کاممان خواهد ماند و دستمان در شیوع کرونا در سلامت هموطنانمان و خدای نکرده، مرگ نزدیکان مان، آلوده خواهد شد، پس امسال در خانه بمانیم و محفل خودمانی خانواده را گرم نگه داریم.
خبرداغ:پدر 59 ساله دو فرزندش را با کلاشینکف کشت!/در ارومیه اتفاق افتاد
همان طور که امسال در ایام سیزده بدر و روزهای عید مردم پروتکل‌های بهداشتی و فاصله اجتماعی را رعایت کردند و نتایج مثبت مقابله با کرونا را با کاهش مبتلایان و فوتی ها مشاهده کردیم؛ یا برعکس ایامی که مسافرت را به سلامتی هموطنان مان ترجیح دادیم؛ شیب صعودی افزایش شیوع کرونا زحمات اوایل سال مردم و مسوولان را بر باد داد، بر این اساس باید این بار از یک سوراخ 2 بار گزیده نشویم.
اگر مردم در شب یلدا غفلت کنند و دورهمی های خانوادگی را برقرار کنند عامل جهش دوباره شیوع کرونا خواهد بود بر این اساس دوباره خانواده های زیادی بر اثر ابتلا به کووید 19 را داغدار می کند چون کرونا بیماری زنجیره ای است که در تجمع ها و دورهمی ها شیوع بسیار بالایی دارد به این ترتیب اگر نتوانیم این زنجیره را با رعایت پروتکل های بهداشتی با فاصله اجتماعی و رعایت پروتکل ها قطع کنیم باید همچنان فشار روانی و ترس از ابتلا را ماه های آینده نیز در دل داشته باشیم.
