نقد و بررسی فیلم تتریس (Tetris) | افشای پشت پرده‌ی بازی ویدیویی محبوب

فیلم "تتریس"، به کارگردانی جان اس. برد، در تاریخ ۳۱ مارس ۲۰۲۳ از طریق اپل تی‌وی پلاس منتشر شده است. این فیلم، یک درام دلهره‌آور و زندگی‌نامه‌ای، داستان واقعی یک نبرد حقوقی پرخطر برای تضمین حقوق مالکیت معنوی بازی تتریس را روایت می‌کند. نخستین نمایش این فیلم در جشنواره فیلم جنوب غربی برگزار شد که از ۱۰ تا ۱۹ مارس ۲۰۲۳ در جنوب غربی برگزار شد. سپس، برای اولین بار، این فیلم در تاریخ ۳۱ مارس ۲۰۲۳ در اپل تی‌وی پلاس نمایش داده شد.

در وبسایت بازبینی‌خوانی راتن تومیتوز، ٪۸۲ از ۱۷۴ بررسی منتقدین مثبت است و این فیلم میانگینِ امتیاز ۶٫۷/۱۰ را در اختیار دارد. اجماع این وب‌سایت چنین می‌نویسد: «در حالی که به هیچ وجه به اندازهٔ بازی آن اعتیادآور یا سریع نیست، تتریس یک روایت سرگرم‌کننده و جوشان از داستان این بازی کلاسیک ۸ بیتی را ارائه می‌دهد.»[۱۲] این فیلم در متاکریتیک، که از میانگین وزنی استفاده می‌کند، بر اساس نظر ۳۶ منتقد امتیاز ۶۱ از ۱۰۰ را کسب کرده که نشان‌گر «نقدهای عموماً مطلوب» است.[۱۳]

در سال‌های اخیر، اقتباس از بازی‌های ویدیویی به عنوان منبع الهام برای فیلم‌ها و سریال‌ها در حال افزایش است. به عنوان مثال، فیلم‌هایی مانند سونیک و اخیراً انیمیشن ماریو، از نمونه‌های موفق این گونه اقتباس‌ها به شمار می‌روند. با این حال، این اقتباس‌ها به دلیل ایده‌پردازی و داستان خود بازی‌ها، به ندرت به پشت صحنه بازی‌های ویدیویی مربوط می‌شوند. به عبارت دیگر، کمتر فیلمی ساخته شده است که به داستان پشت صحنه تولید و پخش یک بازی ویدیویی محبوب بپردازد. فیلم Tetris به عنوان یکی از این نمونه‌ها محسوب می‌شود که به داستان پشت صحنه حقوق تولید و پخش بازی Tetris می‌پردازد. البته این داستان جذاب، برای بسیاری از علاقه‌مندان به بازی‌های ویدیویی یا حتی تماشای فیلم‌های سینمایی، تاکنون آشنا نبوده است.

تتریس یکی از محبوب‌ترین بازی‌های ویدیویی کلاسیک است که احتمالا بخش زیادی از خاطرات دوران کودکی بسیاری از ما را تشکیل می‌دهد و در دوران کودکی بسیاری دوست داشتند تا به انجام بازی‌هایی مثل تتریس بپردازند. اما آیا می‌دانستید که ریشه این بازی برخلاف انتظار، از شوروی می‌آید و جنگ بزرگی برای حقوق تولید و پخش آن در سراسر جهان شکل گرفته بود؟ فیلم Tetris داستان واقعی تلاش هنک راجرز برای برملا کردن تلاش شرکت‌های برای دزدی از خالق تتریس و به‌دست آوردن حقوق تولید و عرضه آن با همکاری نینتندو می‌پردازد.

احتمال دارد در نگاه اول ساخت فیلمی براساس داستان تتریس عجیب باشد؛ به‌خصوص در دورانی که بازار بازی‌های داستان محور به مراتب گرم‌تر است و شاید این نگاه در ما ایجاد شود که در روزگاری که بازی‌های سرشناس‌تری اکنون وجود دارد چرا باید به سراغ داستان تتریس برویم. فیلم Tetris از همان ابتدا خیلی سریع به سر اصل مطلب می‌رود. خبری از یک پیش زمینه داستانی نیست و ما تنها از همان ابتدا مشاهده می‌کنیم که چگونه بازی جدید هنک راجرز شکست می‌خورد و او مجذوب بازی تتریس می‌شود.

اما چه چیزی باعث می‌شود فیلم Tetris بتواند یک فیلم بیوگرافی خوب باشد؟ مشخصا منظورم طرح‌های گرافیکی بامزه و جذاب فیلم به طرح بازی‌های پیکلسی نیست، بلکه نحوه روایت داستان است که به شکل یک رقابت مهیج به تصویر کشیده شده است که در آن هنک راجرز تقریبا چیز دیگری برای از دست دادن ندارد و در طرف مقابل هرکسی به‌دنبال نفع بردن از این معامله بزرگ است. اگرچه اتفاقات فیلم در یک بازه زمانی کوتاه جریان ندارد، اما روند فیلم به شکلی است که ظاهر هر ساعت باید منتظر اعلام تغییر بزرگی باشیم.

اگرچه در نگاه اول شاید رقابت برای به‌دست آوردن حقوق بازی تتریس نتواند خیلی مهیج باشد، اما نوع روایت و افزودن لحن کمدی به فیلم باعث شده است تا با فیلمی طرف باشیم که هم تلاش می‌کند تا یک داستان جالب را که شاید حتی خیلی از گیمرهای قدیمی هم آن خبر نداشته باشند، روایت کند و هم اینکه یک فیلم سرگرم کننده را ارائه کند. این موضوع از این بخش مهم است که شاید گروهی دنبال سرگرم شدن از داستان فیلم هستند تا اینکه صرفا یک فیلم زندگینامه خشک را تماشا کنند.

فیلم‌های زندگینامه اصولا به‌خاطر کلیتی که دارند اکثرا به فیلم‌های حوصله سربر تبدیل می‌شوند؛ چرا که بخش زیادی از روند فیلم روی نمایش واقعیت‌ها است و هیجان زیادی به آن اضافه نمی‌شود. برای همین است که بسیاری از کارگردان‌ها تلاش می‌کنند تا با ایجاد تغییراتی این موضوع را بشکنند و بیننده را به فیلم خود جذب کنند؛ حتی اگر به معنای تغییراتی در داستان یا لحن فیلم شود. فیلم Tetris در هر حال توانسته در بخشی که هدف اصلی آن است، موفق شود و تا پایان بیننده را برای دیدن سرنوشت مأموریت هنک راجرز روی صندلی نگه دارد.

شاید داستان به‌دست آوردن حقوق تتریس و فاش شدن رسوایی دزدی از خالق و سازنده آن انقدر مهیج نبوده باشد، اما واقعیت موجود در آن دوره زمانی شوروی و جنس روایت فیلم باعث شده است تا این موضوع تغییر کند. فیلم ازطرفی تلاش می‌کند تا نشان دهد هنک راجرز چقدر حاضر است روی زندگی خود برای سفر به شوروی قمار کند و ازطرفی هم تلاش می‌کند تا چهره متفاوتی از آن دوران این کشور نشان دهد.

به‌صورت کلی فیلم به خوبی روند رقابت کنسول‌ها به‌خصوص کنسول‌های دستی در آن زمان و رقابتی را که برای برتری در آن وجود داشت، نشان می‌دهد و اینکه چقدر سرعت در عرضه کنسول و عرضه یک بازی مناسب برای فروش آن مهم است. بدین ترتیب فیلم Tetris با اینکه شاید در نگاه اول هدفش این نبوده باشد، اما نشان می‌دهد که تتریس چگونه روی موفقیت کنسول گیم بوی در آن زمان تاثیر داشته و این بازی چقدر نقش مهمی در شکل گرفتن آینده این کنسول دستی و برنامه‌های نینتندو داشته است.

اگرچه فیلم Tetris موفق شد تا در ارائه داستان پشت صحنه حقوق ساخت بازی را به نمایش بگذارد، اما در مورد زندگی شخصی هنک راجرز خیلی موفق عمل نمی‌کند. فیلم در تلاش است تا نشان دهد که هنک راجرز روی یک نخ نازک در حال حرکت است و هر لحظه احتمال دارد او همه چیز خود از جمله خانواده‌اش را از دست بدهد. اما با اینکه در ابتدا خانواده هنک نقش پر رنگی در داستان فیلم دارند، اما کم کم با شروع بخش شوروی نقش آن‌ها کمرنگ‌تر و کمرنگ‌تر می‌شود و درواقع فدای سرعت بالا و هیجان فیلم می‌شوند.

درواقع آن‌ها کم کم به بخشی از فیلم تبدیل می‌شوند که گویی سکانس استراحت بین دو نیمه فیلم هستند و هنک و بینندگان را آماده موج بعدی هیجان و سفر به شوروی کنند. اگرچه بخشی از هدف فیلم به چالش کشیدن زندگی شخصی هنک راجرز، شخصی که حقوق بازی تتریس را درنهایت به‌دست آورد، است، اما درنهایت کاملا در این فیلم موفق عمل نمی‌کند و با اینکه خیلی مشکل بزرگی در روند داستان فیلم نیست، اما باز هم می‌تواند نکته منفی بزرگ فیلم لقب بگیرد.

اما فیلم Tetris به چه چیزی برای موفقیت نیاز دارد؟ بدون شک یک بازیگر مناسب برای هنک راجرز که بتواند آن را به شخصیتی مهم در داستان فیلم تبدیل و بیننده را نگران وضعیت او در شوروی کند و اینکه آیا او در ماموریتش موفق خواهد شد یا شکست خواهد خورد. تارون اجرتون نقش هنک راجرز را در فیلم تتریس بازی کرده است و بدون شک یکی از نقش‌آفرینی‌های او را شاهد هستیم. بدون شک بازی او در این فیلم هنوز با فیلم راکتمن یا سریال بلک برد فاصله دارد، اما او واقعا وارد دوره‌ای شده است که به‌تنهایی می‌تواند ستاره فیلمش باشد.

عکس

توانایی بالای اجرتون در اجرای کمدی و شوخی و حتی نمایش موقعیت‌هایی که راجرز دچار بحران‌های روحی و عصبی می‌شود باعث شده است تا ما همزمان شخصیتی آسیب پذیر را شاهد باشیم که از هر فرصتی برای نجات خود، خانواده و شرکتش بهره می‌برد و همچنین می‌خواهد به بهترین دوست جدیدش کمک کند. ارائه یک شخصیت باور پذیر از هنک راجرز درواقع کاری است که اجرتون باید آن را انجام می‌داد و در این هدف هم موفق عمل کرده است.

اگر می‌خواهید به نقطه اوج بازی اجرتون رجوع کنید به‌نظرم باید به لحظه‌ای که او مجذوب بازی تتریس می‌شود یا برای اولین‌بار شاهد کنسول گیم‌بوی است رجوع کنیم که او به نحوی تتریس را بازی می‌کند که انگار واقعا برای اولین‌بار است که در حال تجربه آن است و این چیزی است که باعث می‌شود اجرای بسیار خوبی از اجرتون شاهد باشیم. فیلم Tetris شاید یک اقتباس مستقیم از روی بازی‌های ویدیویی نباشد، اما این فیلم دقیقا یکی از بهترین اقتباس‌های سینمایی از روی بازی‌های ویدیویی می‌تواند لقب بگیرد.

فیلم Tetris درنهایت به هدفی که می‌خواهد می‌رسد و آن هم این است که فیلمی را ارائه می‌کند که داستان تتریس را مثل یک فیلم مهیج با لایه‌های طنز و کمدی به تصویر می‌کشد و از همان طرف اهمیت بالای این داستان را به بیننده انتقال می‌دهد. فیلم تتریس بدون شکل مشکلاتی دارد، اما بازی بسیار خوب تارون اجرتون و همچنین روایت سریع و جذاب فیلم باعث می‌شود تا از این مشکلات عبور کنیم و تنها از تماشا فیلم و داستان حقوق بازی تتریس لذت ببریم.